Makine ve Tasarım Teknolojisi Alanı

MAKİNE VE TASARIM TEKNOLOJİSİ ALANI

9. SINIFLAR İÇİN ÖĞRETİM PROGRAMININ AMAÇLARI

Metal ve makine sanayisi dünyada hızla gelişen, pazar payı artan ve rekabet koşulları ağırlaşan bir sektör olmaktadır. Dolayısıyla metal makine sektörü sürekli gelişim gösteren, kendini yenileyen, araştırma ve geliştirme çalışmalarına ağırlık veren bir sanayi dalı olma durumundadır.

Makine teknolojileri ana sanayisi ve yan sanayisi, ülkelerde istihdama çok büyük katkılarda bulunmaktadır. Üretime yönelik bir sektör olduğu için de ülke ekonomilerine büyük oranda katkı sağlamaktadır. Ülkemizde bu sektörde kalifiye eleman ihtiyacı olduğu tespit edilmiştir

Makine ve Tasarım Teknolojisi alanı Çerçeve Öğretim Programı'nda;

1.            Bilgisayarlı Makine İmalatı,

2.            Endüstriyel Kalıp,

3.            Makine Bakım Onarım,

4.            Bilgisayar Destekli Makine Ressamlığı,

5.            Bilgisayar Destekli Endüstriyel Modelleme,

6.            Tıbbi Cihaz Üretimi,

7.            Endüstriyel Ürünler Tasarımı,

8.            Değirmencilik,

9.            Mikromekanik,

10.         Savunma Mekanik Sistemleri, dalları yer almaktadır.

Bu doğrultuda makine ve tasarım teknolojisi alanı ve alan altında yer alan mesleklerde ulusal ve uluslararası düzeyde standartlara uygun örgün öğretim programı hazırlanmıştır.

Bu programı tamamlayan öğrenciye;

• Yeniçağ becerileri ve tasarım odaklı düşünme yaklaşımı doğrultusunda "meslek etiği ve ahilik, iş sağlığı ve güvenliği, teknolojik gelişmeler ve endüstriyel dönüşüm, çevre koruma, girişimci fikirler, iş kurma ve yürütme, fikrî ve sınai mülkiyet hakları" konularında mesleki gelişim sağlayacak beceriler kazanma,
• Bu ders ile öğrenciye geometrik çizimler yapma, görünüş çıkarma ve ölçülendirme/yüzey sembollerini kullanma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak el aletleri ve imalat tezgâhları ile makine parçalarının üretimini yapma ile ilgili ortak bilgi, beceri ve yetkinliklerin yanı sıra;

Bilgisayarlı Makine İmalatı Dalında;

• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak imalat işlemlerinde kullanılan el aletleri ve takım tezgâhlarını kullanarak ileri düzeyde iş parçalarının üretimini yapma
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak TS, ISO ve DIN Standartları'na uygun olarak standart makine elemanlarını çizme, yataklama elemanlarını çizme, dişli çeşitlerini çizme, cisimlerin ara kesit ve açınımlarını çizme, makine ve mekanizmaların detay ve komple resimlerini çizme
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak bilgisayar destekli çizim programı ile iki boyutlu çizimler yapma, özellik ve tanımlama komutlarını kullanma, çizim kütüphanesi oluşturma ve perspektif çizimleri yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak CAD programları ile iki boyutlu çizimler yapma, katı ve yüzey modeller çizme, montaj unsurları arasına ilişki atama ve hareket verme, katı ve yüzey modellerden görünüşler elde etme,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak makine parçalarının CNC torna ve freze tezgâhlarında elle programlama ile üretimini yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak makine ve mekanizmaların detay ve montaj resimlerinin çizimini yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak Bilgisayar Destekli Tasarım ve Üretim programları (CAD/CAM) ile makine parça resimlerini çizme, NC kodlarını çıkarma ve CNC tezgâhlarında üretimini yapma,
• Bilgisayar destekli tasarım programlarında (CAD) makine ve mekanizma parçalarının katı modellerini çizme, montajlarını oluşturma ve teknik resimlerini çıkarma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak geleneksel olmayan yenilikçi imalat yöntemleri ile tasarım ve üretim yapma,

Endüstriyel Kalıp Dalında;

• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak üniversal ve CNC tezgâhlarda sac metal kalıplarının imalat ve montajı ile preslerde sac metal kalıplarını test etme,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirleri alarak CAD/CAM ortamında sac metal kalıplarının ve hacim kalıplarının tasarımı, imalat ve komple resimlerinin çizimini yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak üniversal ve CNC tezgâhlarda hacim kalıplarının imalatı ve montajı ile preslerde hacim kalıplarını test etme,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak üniversal ve CNC tezgâhlarda iş kalıpları imalatı ve montajı ile kullanım özelliğine göre iş kalıplarını test etme,
• Kalıp imalat çalışmalarında insan ve malzeme kaynaklarının verimli kullanımı, üretimde kalite kontrol ve iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili uygulamalar yapma,

Makine Bakım Onarım Dalında;

• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak imalat işlemlerinde kullanılan takım tezgâhları ve el aletleriyle makine parçalarının imalatını yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak standart makine elemanları, hareket ve güç iletme elemanları, sökülemeyen birleştirmeler, montaj ve komple resimlerin çizme,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak ölçme kontrol yapma, TS EN ISO DIN Standartları'na göre kontrol aletlerini ölçme aletlerini, ölçü kullanma,
• Malzemeleri ayırt etme ve malzeme türlerine göre doğru şekilde kullanma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak makine yerleşim planı yapma ve makine kurma, TS EN ISO DIN Standartları'na uygun şekilde sistemlerin düzenli kontrollerini yapma, kaldırma ve taşıma araçlarını kullanma, arıza tespiti yapma, arızalı makinenin onarımını yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak TS EN ISO Standartları'na göre basit mekanizmaları sökme ve takma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak, TS EN ISO Standartları'na göre hidrolik ve pnömatik devre elemanlarını hazırlama, bakım ve onarımını yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak, iletkenleri bağlantıya hazırlama, iletkenlerin bağlantılarını yapma, basit elektrik devrelerini kurma, faz kontrolü yapma ve motor devir yönünü değiştirme,

Bilgisayar Destekli Makine Ressamlığı Dalında;

• Çeşitli makine ve mekanizmaların montaj resimlerini çizme,
• İz düşüm, ara kesit ve açınım resimleri çizme,
• Bilgisayar destekli çizim ve tasarım programında katı modellemeler ve animasyonlar yapma,
• Bilgisayarda parça çizimleri yapma,
• Makine parçaları ve makine elemanları üzerinde meydana gelen kuvvet, moment ve dayanımları hesaplama,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak farklı kalıpların tasarımı yapma,

Bilgisayar Destekli Endüstriyel Modelleme Dalında;

• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak bilgisayar destekli çizim ve tasarım programında; katı ve yüzey modelleme resimlerini çizme,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirleri doğrultusunda birleştirmeler yapma, tornalama ve temel modelleme yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak CAD ortamında katı modellerin montaj ve animasyonlarını yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak CAD ortamında modelleme resimlerini çizme,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak CAD ortamında modelleri kalıplama,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak modelcilikte kullanılan aletleri, malzemeleri açıklama, maçalı ve plak model imalatı yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak CAM programında modellemenin işleme operasyonunun oluşturulması,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak modellemeleri; geleneksel yöntemlerle, CNC tezgâhlarında veya 3D Yazıcıda üretimini yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak modellemenin yüzeylerine üst yüzey işlemleri yapıp kompozit, epoksi, ve strafor modelleme yapma,

Tıbbi Cihaz Üretimi Dalında;

• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak teknik resim kurallarına uygun olarak çizim programı ile iki boyutlu tıbbi cihaz çizimleri yapma, özellik ve tanımlama komutlarını kullanma, çizim kütüphanesi oluşturma ve perspektif çizme,
• CNC torna ve freze tezgâhlarına program yazıp CNC tezgâhlarda iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak tıbbi cihazların imalatını yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak metal işleme yöntemleri ile tıbbi cihaz parçalarının üretimini yapma,
• Tıbbi cihazların detay ve montaj resimlerinin çizimini ve bilgisayar destekli tasarım programı ile katı modelleme ve animasyonlarını yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak tıbbi aletlerin üretiminde kalıp imalatı uygulamaları yapma,
• Tıbbi cihaz üretiminde kalite kontrol uygulamaları ve ürünün AR-GE çalışmalarını yapma,
• Vücudun temel yapısı, hareket sisteminin yapı ve işlevlerini, tıbbi cihazları ayırt etme ve tıbbi cihazlarla ilgili yabancı dil terimlerini kullanma,
• Bilgisayar destekli tasarım ve üretim (CAD/CAM) programları ile tıbbi cihazları tasarlayarak iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri doğrultusunda CNC tezgâhlarında üretimini yapma,

Endüstriyel Ürünler Tasarımı Dalında;

• Geçmişten bugüne Tasarım Tarihi kavramını ve çevresindeki yaşam alanlarında temel ergonomi kavramlarını inceleme,
•  İş sağlığı ve güvenliği tedbirleri doğrultusunda çekim ekipmanlarını hazırlayarak temel düzeyde fotoğraf çekme ve çekim sonrası işlemler olan fotoğraf düzenleme, sunu hazırlama, sunum yapma ve portfolyo hazırlama,
• Çizim araç gereçleriyle, tasarımda kullanacağı temel elemanlar ve tasarımda uygulayacağı ilkeler ile basit geometrik formlardan başlayıp cansız model ve bilgisayarda perspektif çizimi uygulamaları yapma,
• Çizim araç gereçleriyle, tasarımda kullanacağı temel elemanlar ve tasarımda uygulayacağı ilkeler ile basit geometrik formlardan başlayıp cansız model ve bilgisayarda perspektif çizimi uygulamaları yapma,
• İki boyutlu çizimlerden katı modeller oluşturma, katı modelleri birleştirerek montaj modeller oluşturma, oluşturulan montajlara hareket verme ve animasyon uygulamaları yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak tarama sistemini kurma ve ölçüm ayarlarını yapma, ürünü tarayıp verileri birleştirme, koordinat düzlemleri üzerinde yüzeyi düzenleme ve yüzeyden oluşturulan katıyı şekillendirme,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak çeşitli endüstriyel ürünlerin tasarım sürecinin baştan sona takip edilmesi, bileşenlerinin tespit edilmesi, çizimlerinin, modelinin, ürünün sunumlarının yapılması ve deneme üretimi sürecini takip etme,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak malzeme seçimi, talaşsız üretim yöntemleri, sökülebilir birleştirme süreci, sökülemeyen birleştirme işlemleri; ahşap, kâğıt, plastik, kompozit model, hızlı prototipleme,

Değirmencilik Dalında;

• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak imalat işlemlerinde kullanılan takım tezgâhları ve el aletleriyle makine parçalarının imalatını yapma,
• Standart makine elemanları, hareket ve güç iletme elemanları, sökülemeyen birleştirmeler, montaj ve komple resimlerin çizme,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak makine yerleşim planı yapma ve makine kurma, TS EN ISO DIN Standartları'na uygun şekilde sistemlerin düzenli kontrollerini yapma, kaldırma ve taşıma araçlarını kullanma, arıza tespiti yapma, arızalı makinenin onarımını yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak değirmen makinelerinin üretimini, bakımını yapma ve değirmen makinelerinin kullanma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak, buğdayı ve buğdayı öğütme safhalarını bilir
• Bilgisayarda teknik çizim yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak, iletkenleri bağlantıya hazırlama, iletkenlerin bağlantılarını yapma, basit elektrik devrelerini kurma, faz kontrolü yapma ve motor devir yönünü değiştirme,

Mikromekanik Dalında;

• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak mikromekanik parçaların imalat işlemlerinde kullanılan takım tezgâhları ve el aletleriyle talaşlı imalatını yama,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak makine ve mekanizmaların detay ve montaj resimlerinin çizimini ve bilgisayar destekli tasarım programı ile katı modelleme ve animasyonlarını yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak mikromekanik parçaların CNC torna ve freze tezgâhlarında program yazıp makine parçalarının bilgisayarlı imalatını yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak temel mikromekanik uygulamalarını yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak mikromekanik sistemlerin bakım ve onarımı yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak geleneksel olmayan yenilikçi imalat yöntemleri ile mikromekanik parçaların imalatını yapma,
• Mikromekanik parçaların üretiminde kalite kontrol uygulamaları ve ürünün AR-GE çalışmalarını yapma,

Savunma Mekanik Sistemleri Dalında

• Bilgisayar destekli tasarım ve üretim (CAD/CAM) programları ile makine parçalarını tasarlayıp, üretimini yapma,
• Geleneksel olmayan imalat yöntemlerini kullanarak parça imal etme,
• CNC tezgâhlarda iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak makine parçalarının imalatını yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak makine parçalarının kalite kontrolünü yapma
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak makine ve mekanizmaların detay ve montaj resimlerini çizme,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak mekanik sistemlerin montajını yapma,
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak parçalara yüzey işlemleri yapma ile ilgili bilgi, beceri ve yetkinliklerin kazandırılması amaçlanmaktadır.

10. SINIFLAR İÇİN PROGRAMIN HEDEFLERİ

Metal ve makine sanayisi dünyada hızla gelişen, pazar payı artan ve rekabet koşulları ağırlaşan bir sektör olmaktadır. Dolayısıyla metal makine sektörü sürekli gelişim gösteren, kendini yenileyen, araştırma ve geliştirme çalışmalarına ağırlık veren bir sanayi dalı olma durumundadır.

Makine teknolojileri ana sanayisi ve yan sanayisi, ülkelerde istihdama çok büyük katkılarda bulunmaktadır. Üretime yönelik bir sektör olduğu için de ülke ekonomilerine büyük oranda katkı sağlamaktadır. Ülkemizde bu sektörde kalifiye eleman ihtiyacı olduğu tespit edilmiştir.

Makine Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı'nda;

1.            Bilgisayarlı Makine İmalatı

2.            Endüstriyel Kalıp

3.            Makine Bakım Onarım

4.            Bilgisayar Destekli Makine Ressamlığı

5.            Mermer İşleme

6.            Bilgisayar Destekli Endüstriyel Modelleme

7.            Tıbbi Cihaz Üretimi

8.            Değirmencilik dalları yer almaktadır.

Bu doğrultuda Makine Teknolojisi alanı ve alan altında yer alan mesleklerde ulusal ve uluslararası düzeyde standartlara uygun örgün öğretim programı hazırlanmıştır.

Bu programda öğrenciye; mesleki gelişim, teknik resim, bilgisayar destekli çizim, temel imalat işlemleri ve mesleki yabancı dil ile ilgili bilgi, beceri ve yetkinliklerin yanı sıra;

• Bilgisayarlı Makine İmalatı dalında; bilgisayar kontrollü CNC tezgâhlarda üretim, imalat işlemleri, makine meslek resmi, hidrolik ve pnömatik, bilgisayar destekli tasarım ve üretim
• Endüstriyel Kalıp dalında; sac-metal kalıpları, hacim kalıpları, kalıp meslek resmi, kalıplama teknikleri, iş kalıpları, iş etüdü ve kalite kontrol
• Makine Bakım Onarım dalında; mekanik bakım onarım, imalat yöntemleri, otomatik kontrol sistemleri, bakım onarım meslek resmi, mekanizmalar, temel elektrik,
• Bilgisayar Destekli Makine Ressamlığı dalında; makine elemanları ve mekanizmalar, tasarı geometri, katı modelleme ve animasyon, seri üretim sistemleri ve mekanizmalar, cisimlerin dayanımı,
• Mermer İşleme dalında; mermer imalat teknikleri, mermer plaka imalatı, mozaik eskitme, mermer meslek resmi, mermer ocakçılığı, iş etüdü ve kalite kontrol,
• Bilgisayar Destekli Endüstriyel Modelleme dalında; seri üretim modellemeleri, maçalı modellemeler, plastik modellemeler, hassas döküm modellemeleri ile ilgili bilgi, beceri ve yetkinliklerin kazandırılması hedeflenmektedir.
• Tıbbi Cihaz Üretimi dalında; bilgisayar kontrollü tezgâhlarla üretim (CNC), tıbbi cihaz üretiminde metal işlemleri, bilgisayar destekli tıbbi cihaz tasarım ve üretimi (CAD-CAM), tıbbi cihaz meslek resmi, kalıp imalatı uygulamaları, AR-GE ve kalite kontrol, tıbbi cihaz üretim terminolojisi ile ilgili bilgi, beceri ve yetkinliklerin kazandırılması hedeflenmektedir.
• Değirmencilik dalında; mekanik bakım onarım, değirmen makineleri, bakım onarım meslek resmi, temel elektrik, AR-GE ve kalite kontrol, öğütme teknolojisi ile ilgili bilgi, beceri ve yetkinliklerin kazandırılması hedeflenmektedir.

PROGRAMIN SÜRESİ

Alan programının toplam eğitim süresi 4 öğretim yılı olarak planlanmıştır.

BELGELENDİRME

Mezun olan öğrenciye, alan ve dalını gösteren diploma ve iş yeri açma belgesi ile birlikte seçmeli meslek dersleri ile ulaşabileceği ilgili mesleklere ait sertifika verilmektedir. Mesleki ve teknik ortaöğretim programlarından mezun olanlardan isteyenlere, Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi kapsamında, öğrenim süresince kazandıkları temel yeterlilikler hakkında bilgiler içeren Europass sertifika/diploma ekiyle alınan ve başarılan öğrenme birimini, mesleki eğitim gördüğü veya stajını yaptığı işletmenin adını gösterir belge düzenlenir.